کلیه حقوق مادی و معنوی برای سایت ایمن کمک محفوظ می باشد.
تجهیزات ساختمانی کلمهای که بسیاری از ما بارها آن را شنیدهایم، اما سؤالی که در این قسمت مطرح میشود این است که تجهیزات ساختمانی به چه معنا است؟ این سؤال یک پاسخ شفاف و روشن دارد، آن هم این است که به هر مادهای که برای ساخت ساختمان استفاده میشود، تجهیزات ساختمانی میگویند. از جمله تجهیزات ساختمانی میتوان به سیمان، شن، چوب، آهن و... اشاره کرد که همه این موارد به جهت ساخت ساختمان مورداستفاده قرار میگیرند.
در خصوص ساختمانسازی و تجهیزات موردنیاز برای ساختمانسازی نیاز به توضیح است که برخی از این تجهیزات از طبیعت به دست میآیند از جمله خاک، شن، رس و... اما در مواردی هم انسانها این مواد طبیعی را کمی تغییر میدهند تا مصالح جدید و کاربردی تولید شود بهعنوان مثال کاشی و سرامیک که از خاک رس ساخته میشوند. در بسیاری از کشورها ساخت تجهیزات ساختمانی بهاندازهای گسترده است که یک صنعت جدا را به خود اختصاص داده. در این مقاله قصد داریم به توضیح بیشتر در مورد تجهیزات قالببندی و جک سقفی بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد و آگاهی از قالب فلزی بتن و جک ساختمانی تا پایان با ما همراه باشید.
بتن چیست؟
یکی از تجهیزات پرکاربرد در ساختمانسازی بتن است. اغلب شما بتن را از نزدیک دیدهاید و با آن آشنایی کلی دارید. بتنها از ترکیب سیمان با موادی دیگر نظیر آب به دست میآیند. حاصل این ترکیب مادهای با قدرت چسبندگی بسیار بالا است. لازم به توضیح است که ترکیب گفته شده در فوق برای ساخت بتن یک ترکیب کلی است. برای ساخت بتنهایی با ترکیبات مختلف میتوان مواد دیگری را نیز به آن اضافه کرد. از جمله این مواد میتوان به انواع سنگدانه اشاره کرد. با توجه به ترکیبات استفادهشده برای ساخت بتن، بتنها را به انواع مختلفی تقسیم میکنند. بهعنوان مثال بتن ساده، بتن مسلح، بتن پیشتنیده، بتن پیشساخته، بتن سبک و... . در ادامه به توضیح مختصر در ترکیبات انواع بتن میپردازیم. تا پس از آن با قالب فلزی بتن بیشتر آشنا شوید.
برای ساخت بتن از شن، ماسه، سنگهای خردشده و... استفاده میشود. ویژگی و خواص انواع مختلف سیمان رابطه مستقیمی با تجهیزات سازنده بتن و میزان هر یک از مواد درون بتن رابطه مستقیم دارد. سیمان را میتوان مهمترین ترکیب سازنده بتن دانست. سیمان بهنوعی یک ماده هیدرولیک محسوب میشود. مواد هیدرولیک موادی هستند که در صورت ترکیب شدن با آن سفت و چسبنده میشوند. در خصوص سیمان لازم به توضیح است که تنها ماده تشکیلدهنده بتن که خود نیز از ترکیبات دیگری به دست میآید، سیمان است. سیمان خود متشکل از مواد دیگری نظیر سنگ آهک، ماسه سنگ، شن، آهن و... است. از دیگر تجهیزات موردنیاز برای ساخت و تهیه بتن میتوان به سنگدانههای بتن اشاره کرد.
سنگدانههای استفادهشده درون بتن دو نوع هستند. یک نوع سنگدانههای درشت و نوع دوم آن هم سنگدانههای ریز یا بهاصطلاح همان ماسه است. سنگدانهها خود خاصیت چسبندگی ندارد، اما توسط خمیر سیمانی کنار یکدیگر قرار میگیرند. استفاده از سنگدانهها برای ساخت بتن نکات زیادی دارد. این مواد باید بهاندازه و درست استفاده شوند. استفاده درست و بهاندازه از سنگدانهها برای ساخت بتن سبب بهبود کیفیت بتن ساخته شده میشود. بهطور کلی میتوان گفت ۷۰ تا ۸۰ درصد از وزن بتن نهایی مربوط به سنگدانههایی است که برای ساخت آنها استفاده شده.
سنگدانهها بهصورت طبیعی در طبیعت وجود دارند. برخی از کارگاهها این سنگدانهها را جمعآوری و دستهبندی میکند و به فروش میرساند. به جهت سهولت استفاده و افزایش کیفیت بتن تولیدی بهتر است برای ساخت بتن از سنگدانههای شکسته شده که ابعاد مناسب و موردنیاز دارند، استفاده شود. برای اطمینان از کیفیت و مناسب بودن سنگدانههای استفاده شده باید به نکاتی توجه کرد. از جمله این نکات این است که سنگدانهها باید بهطور یکدست با ترکیب سیمان و آب مخلوط شوند. دوم اینکه سنگدانهای مناسب است که ترکیب آن در بتن سبب ایجاد خلل در فرایند خشک شدن بتن نشود. از همه مهمتر هم اینکه سنگدانههای استفاده شده نباید بر روی کیفیت بتن نهایی تأثیر منفی بگذارند و سبب کاهش کیفیت آن شوند. در پایان هم یکی از مهمترین ترکیبات اصلی بتن آب است که بهتر است به آن هم اشاره کنیم. آب یکی از عوامل اصلی تعیینکننده میزان غلظت و چسبندگی بتن است. آب باید به میزان کافی استفاده شود. استفاده از آب زیاد سبب شل بودن بتن میشود. اگر هم میزان آب کمتر از میزان موردنیاز استفاده شود، مواد تشکیلدهنده بتن به خوبی با یکدیگر ترکیب نمیشوند.
یکی دیگر از تجهیزات ساختمانسازی پرکاربرد قالب فلزی است که قیمت قالب بتن فلزی دست دوم کارکرده با قالب فلزی نو متفاوت است. میتوان گفت استفاده از آن از زمان گذشته تا به امروز در ساختمانسازی رواج داشته است. بهطور کلی با بتن آشنا شدید، حال در توضیح قالب فلزی بتن باید گفت، وسیلهای است که برای بتنریزی در سازههایی که از جنس بتن هستند، مورداستفاده قرار میگیرد. قالب فلزی در ابعاد مختلف موجود است. در تعریف ساده قالب بتنی یک سازه موقت است زیرا بعد از پایان کار بتن از آن جدا سازی میشود. بتن پس از خشک شدن بسیار مقاوم است. مقاومت این سازه به معنای عدم انعطافپذیری آن است. این خصوصیت سبب شده تا از آن در مواقعی استفاده شود که مقاومت بالا مدنظر است. بتن دچار ترکخوردگی نمیشود.
با توجه به این توضیحات میتوان گفت که پس از خشک شدن به هیچ عنوان نمیتوان بتن را حالت داد. اگر بخواهیم برای موارد موردنظر از بتن با ابعاد مدنظر استفاده کرد، چه باید کنیم؟ پاسخ این سؤال بسیار راحت است، آن هم استفاده از قالب فلزی بتن است. در ابتدا بلافاصله پس از تهیه بتن که هنوز حالت نیمه جامد دارد، میتوان آن را حالت داد. به جهت حالتدهی درون قالبهای فلزی مخصوص ریخته میشود. بعد از اینکه بتن در این قالبها به سفتی موردنظر رسید، آن را جدا میکنند.
قالب فلزی انواع مختلفی دارد از جمله این انواع میتوان به قالبهای چوبی، قالب آجر و قالب فلزی اشاره کرد. کاربرد همه انواع قالبهای مورداستفاده برای حالتدهی به بتن یکسان است. موردی که سبب میشود تا در پروژههای مختلف از قالبهایی با جنسهای مختلف استفاده میشود، این است که با توجه به نوع پروژه، هزینه، زمان موردنیاز جهت اتمام پروژه و ... جنس قالب بتنی انتخاب میشود. در بین موارد گفته شده قالب فلزی بتن بیشتر استفاده میشود. از این نوع قالب در پروژههایی استفاده میشود که عمق پی آنها زیاد است.
از طرفی دیگر در موارد دیگری هم از این نوع قالب فلزی استفاده میشود از جمله ستونهای بتنی، قالببندی فوندانسیون، ساخت اتوبان و دیوار سازی و... علت استفاده از قالب فلزی در پروژههای گفته شده این است که این نوع قالب فلزی استحکام و مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل در پروژههای سنگین از آن استفاده میشود تا حین پروژه ریختن بتن درون آن سبب بروز مشکل نشود و قالب استحکام لازم جهت نگهداری آن را داشته باشد. بهطور کلی اهمیت قالببندی بتن و توجه به این نکته که بتن بعد از خشک شدن حالت پذیر نیست، سبب شده تا انتخاب قالب از اهمیت بالایی برخوردار باشد. برای انتخاب آن باید به نکات زیادی توجه شود تا انتخاب درستی داشته باشید.
دانستید که قالب فلزی بتن یکی از تجهیزات قالببندی و جک سقفی است. این قالبها در جنسهای مختلفی تولید میشوند. بهطور کلی میتوان آنها را به ظرفهایی تشبیه کرد که جهت حالتدهی به بتن مورداستفاده قرار میگیرند. بتن از جمله تجهیزات ساختمانسازی است که بعد از سفت شدن به هیچ عنوان حالت پذیری ندارد و نمیتوان شکل آن را تغییر داد. به همین جهت بلافاصله بعد از درست شدن بتن زمانی که حالت نیمه جامد دارد آن را درون قالبهای مخصوصی میریزند تا به همان حالت شکل بگیرند و سفت شوند. جالب است بدانید از جمله مزیتهای استفاده از قالب بتنی این است که بتن بعد از خشک شدن به آن نمیچسبد.
در نتیجه بعد از خشک شدن بتن درون قالب بهراحتی میتوان آن را از قالب جدا کرد و در ساختمانسازی و سازههای موردنظر از آن استفاده کرد. توجه به این نکته که قالب فلزی بتن به هر شکلی که باشد، بتن خشک شده نهایی هم به همان شکل میشود، سبب شده تا توجه به صاف و یکنواخت بودن قالب از اهمیت بالایی برخوردار باشد. اگر سطح قالب بهاندازه صاف و یکنواخت نباشد، احتمال بروز حفره در شکل بتن نهایی وجود دارد.
نکته دیگری که در استفاده از قالب بتنی باید به آن توجه کرد این است که قالبهای فلزی بتن همانگونه که از نام آنها مشخص است، از جنس فلز ساخته میشوند. در نتیجه همانند سایر وسایل فلزی وقتی در معرض نور و گرمای زیادی قرار بگیرند، گرم میشوند. از طرفی دیگر باید به این موضوع اشاره کرد که اگر وقت ریختن بتن درون قالب، قالب گرم باشد احتمال بروز تغییر رنگ در بتن نهایی در اثر گرم بودن قالب فلزی وجود دارد. از طرفی دیگر دمای زیاد قالب بر روی صاف و یکنواخت شدن بتن خشک شده نهایی نیز تأثیر منفی میگذارد. بهترین راه این است که قبل از ریختن بتن درون قالب بهخصوص در فصول گرم سال به این نکته توجه داشته باشید که دمای قالب فلزی بتن دمای معمولی باشد نه زیاد. لازم به یادآوری است که انتخاب قالب فلزی از اهمیت بالایی برخوردار است. مدیران پروژههای اجرایی باید تمام نکات جانبی را در نظر بگیرند. از جمله جنس، ابعاد و... در نهایت انتخاب درستی داشته باشند.
قالب آهنی در مقایسه با دو نوع دیگر که قالب چوبی یا قالب آجری هستند، مزایای بیشتری دارند. از جمله مهمترین مزایای آن استحکام و مقاومت بالای آن است. از طرفی دیگر قالب فلزی تمام معایبی که قالب چوبی را دارد، برطرف کرده است. قالب فلزی یک سطح نسبتاً صاف و صیقلی دارد. از طرفی دیگر ضریب تکرارپذیری آن بالا و در نتیجه سرعت ساخت آن زیاد است. از دیگر مزایای استفاده از قالب فلزی این است که این قالب در سایز و ابعاد متفاوتی تولید میشود. در نتیجه تنوع انتخاب بالایی دارد و میتوان بهمنظور موارد مختلف از آن استفاده کرد. در خصوص سایزبندی قالبهای فلزی میتوان گفت شروع قالبها از عرض ۱۰ سانتیمتر است. بعد از آن قالب فلزی با عرض ۱۵ سانتیمتر وجود دارد.
به همین ترتیب ابعاد قالب فلزی با مضرب عدد ۵ ادامه پیدا میکند. بزرگترین قالب فلزی هم عمقی معادل ۵۰ سانتیمتر دارد. موارد گفته شده در مورد عرض قالبهای فلزی است. در خصوص طول این قالبها هم لازم به توضیح است که طول آنها ابعاد استاندارد دارد. همانند عرض قالبهای فلزی، طول این قالبها نیز سایزبندی دارد. طول استاندارد این قالبها معادل ۱ متر، 1.5 متر و ۲ متر است. قالبهای فلزی در پروژههای ساختمانسازی کاربردهای مختلفی دارند. از جمله در قسمتهای متفاوت نظیر فوندانسیون، ستونها، دیوارها و... مورداستفاده قرار میگیرند. اگر تمایل دارید تا کار قالببندی با سرعت بیشتری انجام شود، پیشنهاد ما به شما این است که بهمنظور قالببندی دیوارها از پنلهایی با ابعاد بزرگتر استفاده کنید.
تا این قسمت از مقاله با قالب فلزی و کاربرد اصلی آن آشنا شدید. حال نوبت به آن رسیده تا با روند تولید این قالبهای فلزی نیز بیشتر آشنا شوید. برای تولید قالبهای فلزی در قالبهای جوشی از ورقهای فلزی استفاده میشود. ورقهایی با ضخامت ۳ میل برای استفاده در قسمت کف قالبها و ورقهایی با ضخامت ۵ میل برای استفاده در قسمت تسمههای قالب فلزی بتن. لازم به توضیح است که روند تولید قالبهای خم متفاوت است. برای تولید قالبهای خم فقط از ورقهای ۳ میل استفاده میشود. از مهمترین ویژگیهای قالبهای لبه خم میتوان به سبک بودن و مقاومت بالای آنها اشاره کرد. این ویژگی قالبهای خم در کنار مزایایی که دارد سبب شده تا استفاده از این نوع قالب برای دیوارهایی که نیاز به اکسپوز دارند، گزینه مناسبی نباشد. در توضیح علت این موضوع میتوان گفت زمانی که کنار تسمههای آنها خم شود، بعد از قرارگیری قالبها در کنار یکدیگر کاملاً در کنار هم قرار نمیگیرند و به هم نمیچسبند. این موضوع بهاصطلاح سبب بروز ماهیچههای بتنی در نتیجه کار میشود.
یکی دیگر از تجهیزات موردنیاز جهت ساختمانسازی، جک سقفی است که قیمت جک سقفی دست دوم کارکرده و جک سقفی نو سالم متفاوت است. از نام این محصول میتوان تا حدود زیادی نقش و کاربرد آن را حدس زد. از جک سقفی بهمنظور نگهداری ثابت سقف استفاده میشود. جک سقفی بار وارد شده از وزن سقف را تحمل میکند. کاربرد جک سقفی زیاد است، میتوان گفت برای انواع سقف از جمله سقف وافل، تیرچه بلوک، یونولیت و... مورداستفاده قرار میگیرد. جالب است بدانید انواع مختلف سقف جهت پایداری و مقاومت نیاز به جک نگهدارنده دارند. این نگهدارنده هم همان جک ساختمانی هست. ممکن است این سؤال برای شما ایجاد شود که هدف از این نگهدارنده چیست؟ یا به عبارتی بهتر سقف چرا به نگهدارنده نیاز دارد. در پاسخ باید گفت در حین ساخت سقف از نگهدارنده استفاده میشود تا قبل از تکمیل، سقف نریزد.
در برخی موارد استفاده از جک ساختمانی اهمیت بیشتری دارد. از جمله این موارد میتوان به زمانهایی اشاره کرد که جهت ساخت سقف از قالبهای بتنی استفاده میشود. جک ساختمانی یک وسیله پرکاربرد است که از سه جز اصلی تشکیل میشود. سه ماده و جز اصلی سازنده جک ساختمانی عبارتند از: قسمت نری، قسمت مادگی و در نهایت رزوه. جک با این سه قطعه اصلی نقش نگهدارندگی خود را ایفا کرده و از ریزش سقف جلوگیری میکند.
سه بخش توضیح داده شده اجزای اصلی تشکیلدهنده جک نگهدارنده هستند که در قسمت بالایی جک وجود دارند. جدای از این جکهای نگهدارنده ساختمانی یک پایه هم دارند. پایه آنها لولههای فلزی هستند که ضخامتهای متفاوتی دارند. رایجترین پایه استفاده شده، پایههایی هستند که ضخامت آنها ۲ میلیمتر است و قطر ۶ سانتیمتری دارند. قسمت بالایی جک هم از لولههایی تشکیل شده که قطر آنها حدود ۵ سانتیمتر است و ضخامت ۲.۵ میلیمتری دارند.
در تقسیمبندی کلی میتوان جکها را به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول جکهای سبک هستند. همانگونه که از نام آنها قابل حدس است، این دسته از جکها توان تحمل بارهای سبک یا به عبارتی بهتر سقفهایی با وزن کم را دارند. دسته دوم جکهای ساختمانی هم شامل جکهای سنگین میشود. جکهای ساختمانی در این گروه قرار میگیرند که مقاومت آنها بالا است و میتوانند فشار زیادی را تحمل کنند. مشتری با توجه به پروژهای که در دست دارد و توجه به وزن تقریبی سقف میتواند جک ساختمانی مناسب را انتخاب کند. در نتیجه وزن تقریبی جک بنا به درخواست مشتری مشخص میشود.
جالب است به این نکته هم اشاره کنیم که جکهای ساختمانی قابلیت تنظیم ارتفاع را دارند. به این منظور بر روی قسمت نری جک سوراخهایی را تعبیه میکنند. هدف از ایجاد این سوراخها بر روی لوله نری جک ساختمانی این است که مشتری با استفاده از آن ارتفاع موردنظر خود را تنظیم کند. این سوراخها پین فنردار دارند. علاوه بر این فاصله آنها نیز مشخص و معین شده است. بهطور معمول میتوان گفت در فاصله ۱۰ سانتیمتر قرار دارند. برای اتصال آنها با یکدیگر و بر روی قسمت مادگی جک ساختمانی از پیچ و مهره یا انواع مختلف رزوه استفاده میشود. در خصوص قسمت نری جکهای ساختمانی قابل به توضیح است که با توجه به فاکتورهای مختلفی نظیر طرح سازه و نوع جک میتوان بهصورت متحرک ساخته شوند. برخی از جکهای ساختمانی بهصورت شاقول ساخته میشوند. در این نوع جک ساختمانی بهمنظور افزایش ضریب اطمینان سازه شمعهایی قرار داده شده است. این شمعها را عموماً به شکلهایی نظیر لوله، قوطی و... میسازند.
جک ساختمانی محصولی پرکاربرد است که انواع مختلفی دارد. انواع جک ساختمانی عبارتند از: جک فلزی، جک تلسکوپی، جک شمعی، جک سقفی صلیب دارد، جک سقفی بدون صلیب، جک سقفی عراقی و... . بهطور کلی جک ساختمانی از جمله تجهیزات پرکاربرد است که در انواع پروژههای ساختمانی مورداستفاده قرار میگیرد. در خصوص کاربرد این محصول لازم به توضیح است که برای استفاده از آن فرقی ندارد که پروژه ساختمانسازی یک خانه است یا یک مجتمع تجاری چند طبقه. در هر حالت استفاده از جک سقفی امری لازم و ضروری است. در توضیح بیشتر نقش این وسیله میتوان یک مثال آورد. بهعنوان مثال در حال ساخت یک ساختمان چندین طبقه هستید. از ابتدای ساخت سقف به جهت نگهداری از سقف و تحمل بار آن تا سقف فرو نریزد از جک سقفی استفاده میشود. استفاده از جک سقفی تا زمانی ادامه دارد که سقف آن طبقه کامل شود و احتمال ریزش آن به صفر برسد. پس میتوان گفت استفاده آن برای ساختمانسازی موقت است و پس از پایان کار سقف دیگر نیازی به استفاده از آن نیست.
بهعنوان سخن پایانی باید گفت در این مقاله به توضیح بیشتر در مورد تجهیزات قالببندی و جک سقفی پرداختیم. بهطور کلی با بتن، قالب فلزی بتن و جک ساختمانی آشنا شدید. دانستید که بتن یکی از تجهیزات اصلی ساختمانسازی است که از ترکیب برخی موارد نظیر سیمان، سنگدانه، آب و... تولید میشود. پس از ترکیب ماده نهایی به دست آمده یک ماده چسبناک است که بعد از خشک شدن مقاومت بسیار بالایی دارد.
مقاومت بالای این محصول به معنای عدم حالت پذیری آن بعد از خشک شدن است. به همین دلیل در برخی موارد که اشخاص قصد حالت دادن به بتن را دارند از قالبهای فلزی استفاده میکنند. قالبهای استفاده شده برای بتن جنسهای مختلفی نظیر چوب، آهن و... دارند. در بین انواع قالب بتنی، قالب فلزی به دلیل مقاومت و استحکام بیشتری که دارد بیشتر مورداستفاده قرار میگیرد. بتنها را پس از تهیه کردن یعنی همان زمانی که حالت نیمه جامد دارند درون قالب فلزی بتنی ریخته، پس از مدتی بتن خشک شده و بهآسانی از قالب فلزی جدا میشود. علاوه بر موارد گفته شده در مورد جک ساختمانی نیز اطلاعات بیشتری کسب کردید. دانستید که کاربرد اصلی جکهای ساختمانی این است که هنگام ساخت سقف از ریزش آن جلوگیری کنند. جک ساختمانی دو نوع سبک و سنگین تولید میشوند. جک ساختمانی سبک میتواند سقفهایی که وزن مناسب و کمی دارند را تحمل کند. نوع دوم هم جک ساختمانی سنگین که به دلیل مقاومت بیشتر سقفهای سنگین را هم تحمل میکنند.